|
сотиш эса мумкин эмас. Буғдойни арпага сотишда арпа кўпроқ олинса ҳечқиси йўқ, фақат қўлга қўл бўлсин, насия сотиш эса мумкин эмас».73
(مدي ) сўзи ўлчов бирлиги. (биз уни миқдор деб таржима қилдик). (تبر ) сўзи олтин ёки кумушнинг дирҳам ёки динор зарб қилинмасидан олдинги қуйма ҳолати. Бирлиги (تبرة ) бўлади. (عين ) сўзидан мурод эса зарб қилинган дирҳам ёки динор. Пайғамбар с.а.в.нинг
« تِبْرُهَا وَعَيْنُهَا سَوَاءٌ»
«Қуймаси ҳам, ясалгани ҳам баробар», деган гаплари шу маънода.
Доруқутний Али р.а.дан ривоят қилишича, Пайғамбар с.а.в. шундай деганлар:
«اَلدِّينَارُ بِالدِّينَارِ وَالدِّرْهَمُ بِالدِّرْهَمِ لاَ فَضْلَ بَيْنَهُمَا، مَنْ كَانَتْ لَهُ حَاجَةٌ بِوَرَقٍ فَلْيُصْرِفْهَا بِذَهَبٍ وَإِنْ كَانَتْ لَهُ حَاجَةٌ بِذَهَبٍ فَلْيُصْرِفْهَا بِوَرَقٍ هَاءً بِهَاءٍ»
«Динорга динор, дирҳамга дирҳам, улар ўртасида ортиқлик йўқ. Кимга пул керак бўлса, уни олтинга майдаласин. Агар унга олтин керак бўлса, уни пулга майдаласин. Фақат мана сизга, мана сизга бўлсин». Яъни, олди-берди бир вақтнинг ўзида бўлсин.
Шундай қилиб, кимдир маълум навдаги хурмони ёқтириб қолса, ўзининг хурмосини бошқа нарсага сотиб, кейин ўша нарсага ўзи истаётган хурмони сотиб олиши мумкин. Лекин хурмога хурмо оладиган ёки сотадиган бўлса, миқдорга миқдор ва қўлга қўл бўлиши вожиб.
Муслим Абу Саид Худрийдан ривоят қилишича, Билол р.а. бир хурмони олиб келди. Пайғамбар с.а.в. ундан, буни қаердан олдинг, деб сўрадилар. Билол, ўзимиздаги хурмо ёмон навли эди, Пайғамбар с.а.в. есинлар деб, унинг икки соясига (соя ўлчов бирлиги) бир соя мана бу хурмони олдим, деб жавоб берди. Шунда Пайғамбар с.а.в.:
«أَوَّهْ، عَيْنُ الرِّبَا لاَ تَفْعَلْ، وَلَكِنْ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَشْتَرِيَ التَّمْرَ فَبِعْهُ بِبَيْعٍ آخَرَ ثُمَّ اِشْتَرِ بِهِ»
«ўҳ, айни рибонинг ўзи бўлибди, бундай қилма, агар хурмо сотиб олмоқчи бўлсанг, ўзингдагини бошқа нарсага сот, кейин ўшанга сотиб ол», дедилар.74 Яна бир ривоятда:
(74) Бухорий: 2145. Муслим: 2985.
184-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232